ประวัติความเป็นมาของ WordPress จาก b2 สู่ WordPress โดย Matt Mullenweg

ประวัติความเป็นมาของ WordPress

เมื่อ 10 กว่าปีที่แล้วตอนที่ WordPress ยังเป็นแค่ Fork คือการที่โปรแกรมเมอร์ทำการ Copy โปรแกรมหนึ่ง แล้วพัฒนามันขึ้นมาเป็นอีกโปรแกรม โดยอาจมีคนหลายคนช่วยกันพัฒนา

เมื่อตอนที่ Matt Mullenweg อายุ 18 ปี จากฮิวสตัน รัฐเท็กซัส อเมริกา ลูกชายนักวิศวกรคอมพิวเตอร์  ผู้ชอบการเขียนโปรแกรม ถ่ายรูปและเพลงแจ๊ส ได้เริ่มใช้งาน b2 aka cafelog เพื่อ ที่จะแชร์รูปภาพที่เขาถ่ายตอนไปทริบวอชิงตัน ดีซี บล็อกนี้ชื่อว่า Photomatt.net ซึ่งตอนนี้จะรีไดเร็คไปที่ Official blog ของแมต คือ Ma.tt.

หนึ่งปีต่อมา ผู้เขียน b2 Michel Valdrighi ได้หยุดการอัพเดตแฟลตฟอร์มนี้ แมตเลยได้คัดลอกโปรแกรมเดิมของ b2 เพื่อที่จะได้นำมาพัฒนาใช้ต่อในบล็อกของเขา ในช่วงนั้นแมตยังคงเขียนบล็อกอยู่เสมอ และนี่คือสิ่งที่เค้าพูดในโพส The Blogging Software Dilemma ซึ่งนับได้ว่าเป็นจุดกำเนิดของ WordPress เมื่อ 10 ปีที่แล้ว!!

My logging software (meaning b2) hasn’t been updated for months, and the main developer (Michel Valdrighi) has disappeared, and I can only hope that he’s okay. … Fortunately, b2/cafelog is GPL, which means that I could use the existing codebase to create a fork, integrating all the cool stuff that Michel would be working on right now if only he was around… I’ve decided that this the course of action I’d like to go in, now all I need is a name. What should it do? Well, it would be nice to have the flexibility of MovableType, the parsing of TextPattern, the hackability of b2, and the ease of setup of Blogger. Someday, right?

ซึ่งในโพส The Blogging Software Dilemma นี้ ได้มีโปรแกรมเมอร์ท่านนึงมาคอมเม้นท์ตอบแมต คนนั้นก็คือ Mike Little ซึ่งในตอนนี้เป็น WordPress specialist เป็นที่รู้จักอย่างดีของใน WordPress community สังคม WordPress ณ เวลาบ่าย 3 กับ 58 นาที 25 มกราคม 2003  Mike โพสว่า

Matt, If you’re serious about forking b2 I would be interested in contributing. I’m sure there are one or two others in the community who would be too. Perhaps a post to the B2 forum, suggesting a fork would be a good starting point.

ผู้ก่อตั้ง WordPress

Matt Mullenweg มีความสนใจและมุ่งมั่นที่จำทำให้การทำเว็บนั้นง่ายสำหรับทุกคน เขาได้ลองวิธีที่แตกต่างกันมากมายก่อนที่จะลงตัวที่ b2 แต่เนื่องจากว่าอยู่ดีๆ Michel ผู้เขียน b2 ก็หายไปเฉยๆ ไม่อัพเดตและติดต่อก็ไม่ได้อีก แมตก็เลยไม่รู็จะเอายังไงดี ดังนั้นเค้าเลยทำการคัดลอกเอาตัว b2 มาใช้งานซะเลย ซึ่งพูดได้ว่าเขามองเห็นโอกาสและได้คว้ามันไว้ (b2 เป็น GPL ซอฟต์แวร์ ซึ่งหมายความว่าใครก็สามารถใช้โค้ดจากโปรแกรมนี้ได้) ไมค์เห็นด้วยกับแมต แล้วพวกเขาก็ร่วมกันผลักดันให้ WordPress จากที่มีคนใช้ไม่ถึง 10 คน กลายเป็นมหาศาลในทุกวันนี้ ขั้นตอนนี้เรานับได้ว่า Matt Mullenweg และ  Mike Little คือผู้เริ่มก่อตั้งสิ่งที่ทุกวันนี้คือ WordPress แต่เดี๋ยวก่อน ยังมีคนสำคัญอีกคน เธอคนนั้นมีชื่อว่า Christine Tremoulet เพราะ แบรนด์ WordPress นี้เป็นไอเดียของเธอ ใช่อยู่ว่าแมตและไมค์เป็นรากฐานสำคัญ แต่หากขาดคริสทีนไปแล้ว ก็คงไม่มีชื่อ WordPress ที่เรารักอย่างทุกวันนี้ (อาจจะเป็นชื่ออื่น แต่เราจะไม่มี WordPress แน่นอน)

WordPress Timeline

วันที่ 1 เมษายน 2003 แมตสร้าง b2 fork (ตัว Copy และพัฒนาเพิ่ม) และนำไปไว้บน Sourceforge (ชุมชนและแหล่งรวมโค้ดต่างๆ สำหรับนักพัฒนา) ซึ่งคริสทีนเพื่อนของเขาตั้งชื่อให้ว่า WordPress จากตรงนี้ แมตให้ความทุ่มเทไปที่การใช้ html เป็นหลัก อย่างที่เราเคยบอกว่าเขาต้องการใช้มันเป็นอะไรที่เรียบง่ายที่สุด โดยไม่จำเป็นต้องมีทักษะ PHP หรือ MySql เขาได้พุ่งเป้าไปที่การใช้งาน XHTML เพื่อที่จะทำให้ WordPress ทำงานได้ดีบนบราวเซอร์หรือเครื่องมือทุกชนิด นั่นแปลว่าเขาต้องตัดบางแท็กและและปรับแต่ง b2 3 สัปดาห์หลังจากนั้น ไมค์ได้ทำการเพิ่มไฟล์บางตัวเข้าไปใน b2 เพื่อเพิ่มสิ่งที่ขาดหายไป ณ จุดนี้ เป็นการเข้าร่วมอย่างเป็นทางการครั้งแรกของไมค์ ซึ่งทำให้มีฟีเจอร์ที่เรียกว่า excerpt ใน WordPress ทำให้ผู้เขียนสามารถที่จะเพิ่มบทนำย่อๆ เกี่ยวกับบทความนั้นๆ ใน RSS feeds หรืออื่นๆ ในขณะเดียวกันนั้น แมตก็ได้เพิ่มฟีเจอร์ WP-Texturize ซึ่งทำให้การแสดงผลถูกต้องมากยิ่งขึ้นให้กับ WordPress ตามคำบอกเล่าของ Siobahn McKeown ในเดือนเดียวกันนั้น แมตได้เปิดตัวเว็บไซต์ WordPress.org ซึ่งมี support furums, documentatio, development blog โดยที่หน้า Home นั้นได้มีข้อความนี้

นี่นับเป็นจุดมุ่งหมายอย่างแท้จริงของ Matt Mullenweg

WordPress is Born—Version 0.7—May 27, 2003

แล้ว WordPress.org ก็เติบโตขึ้นอย่างรวดเร็วในชุมชน WordPress เว็บไซต์ได้ทำให้ผู้ใช้งานทำความเข้าใจกับมันได้ง่ายขึ้น ไม่ว่าใครก็ตามที่ได้ลอง WordPress ก็มักจะตื่นเต้นและเริ่มหมกมุ่นกับมัน สังคมของ WordPress เติบโตขึ้นอย่างรวดเร็วในกลุ่มของบล็อกเกอร์ นักพัฒนาเว็บไซต์หรือแม้แต่ผู้ที่ไม่ใช่นักพัฒนาเว็บไซต์
Support forums หรือเว็บบอร์ดสนับสนุนก็เติบโตขึ้นเช่นกันเพราะคำถามและผู้ต้องการคำแนะนำ มากมาย ดังนั้น WordPress documentation หรือคู่มือ WordPress อย่างเป็นทางการจึงได้เกิดขึ้นหลังจากเจ็ดเดือนต่อมาเมื่อ WordPress Wiki เปิดตัว Wiki เติดโตอย่างรวดเร็วเพราะทุกคนรู้สึกว่ามันมีข้อมูลอีกมากมายที่จะบรรจุลงเป็นคู่มือ Wiki สร้างจาก MediaWiki สคริปต์ เดียวกันที่ใช้สร้างโปรเจค Wikipedia หลังจากนั้น WordPress Wiki (วิกิพีเดียในแบบฉบับของ WordPress) ก็ได้ถูกสร้างขึ้น โดยเรียกว่า Codex ซึ่งได้รับคำแนะนำจาก Monkinetic จากในห้องแชทของ WordPress เอง

แมตและไมค์ได้ทำให้ WordPress เป็นที่รู้จักอย่างกว้างขวางใน Sourceforge มีการสร้างฟีเจอร์ต่างๆ เพิ่มขึ้นมากมาย เช่น Administration panel,improvements to the installation process, Mike’s b2links hack, และ WordPress’ branding. ไมค์และแมตพยายามสร้างให้ WordPress นั้นง่ายต่อการติดตั้ง และนี่เองก็เป็นจุดเด่นของ WordPress ในขณะนั้น เพราะว่าแต่เดิม b2 ของมิเชลนั้นมีการตั้งค่าที่ยุ่งยากซับซ้อนจนเกินไป จากคำพูดของเจ้าตัวเอง แมตในตอนที่เค้าพัฒนา b2 นั้นเป็นตอนที่เค้ายังอยู่ในช่วงเรียนรู้ PHP อยู่เลย กล่าวได้ว่าในตอนแรกนั้นแมตและไมค์ต้องทำงานหนักอย่างมากในการปรับปรุงโค้ด ของมิเชล ไม่กี่สัปดาห์หลังจากที่แมตประกาศว่าเขาจะทำการ fork b2 นั้น b2 ก็มี fork อื่นอยู่แล้ว รวมทั้ง b2evolution ซึ่ง fork โดย Francois Planque นักพัฒนาจากฝรั่งเศส และ b2++ ซึ่ง fork โดย Donncha O Caoimh จาก ไอร์แลนด์ ซึ่งพยายามพัฒนาระบบเทมเพลตซึ่งจะแยกโค้ดออกจากการแสดงผล ซึ่งนี่ย่อมช่วยให้ง่ายต่อผู้ใช้งานในการปรับแต่งหน้าตาของเว็บไซต์ของพวก เขา แมตรู้สึกว่าระบบเทมเพลตของ Donncha นั้นยากมากเกินไป เขาไม่ต้องการที่จะให้มันเป็นปัญหากับผู้ใช้ ดังนั้นระบบเทมเพลตของ WordPress จึงไม่เกิดขึ้น

จนกระทั่งปี 2005 เนื่องจากมีการ fork เกิดขึ้นมากมาย มิเชลจึงได้ตัดสินใจแตกแขนง WordPress จาก b2 อย่างเป็นทางการ ซึ่งก็คือวันที่ 23 พฤษภาคม 2003 และ 4 วันต่อมา 27 พฤษภาคม 2003 WordPress 0.7 ซึ่งเป็น WordPress เวอร์ชั่นแรกก็เปิดตัว ในขณะที่โค้ดส่วนใหญ่ยังเป็นของ b2 ผู้ใช้งานได้มีฟีเจอร์ใหม่ๆ รวมทั้ง WordPress Links Manager ที่ช่วยให้บล็อกเกอร์สามารถสร้าง blogrolls ได้ การเปิดตัวของ WordPress 0.7 ทำให้จำนวนผู้ใช้ WordPress มีมากขึ้น 29 พฤษภาคม 2003 แมตได้เชิญให้ Donncha รวมเอา b2++ ของเขาเข้ากับ WordPress และด้วยความยินดีของ Donncha เองด้วย ตอนนี้มี 3 คนที่พัฒนาร่วมกันแล้ว Francois คืออีกคน แต่เขากลับไม่ค่อยแสดงความสนใจ และเขารู้สึกว่า WordPress นั้นไม่คุ้มค่า  “… too much work for too little benefit”

แมตนั้นเป็นนักวิจัยที่ฉลาด เขาเข้าไปดูใน b2 forums เพื่อที่จะทำความเข้าใจว่า อะไรคือสิ่งที่บล็อกเกอร์และนักพัฒนาชอบเกี่ยวกับมัน เมื่อ WordPress 0.71 ถูกปล่อยออกมา 1 เดือนหลังจาก WordPress 0.7 บั๊กและปัญหาเกี่ยวกับความปลอดภัยก็ถูกแก้ไข และ OPML ก็ถูกเพิ่มเข้ามา ในปีเดียวกัน (2003) Alex King และ Dougal Campbell ได้ เข้าร่วมกับ WordPress โดย Dougal ได้เข้าร่วมครั้งแรกเมื่อเดือนกันยายน เขาได้ทำการปรับปรุงฟังชั่น RSS โดยการใช้ HTTP 304 Response เพื่อลดเซิฟเวอร์โหลด ทำให้ WordPress ทำงานได้เร็วขึ้น Alex มาเป็นนักพัฒนาร่วมในเดือนสิงหาคม 2003 แต่คำแนะนำของเขาเกี่ยวกับการรอบล้อมคอนเท้นด้วยแท็ก HTML นั้นไม่เคยได้ใช้ เนื่องจากในขณะนั้นมันได้ถูกแทนที่ด้วยระบบปลั๊กอิน ปลายปี 2003 แมตได้ทำการเปลี่ยนชื่อไฟล์ “b2” เป็น “wp-” ซึ่ง Alex เรียกว่าเป็น The Great Renaming หรือการเปลี่ยนชื่อที่เยี่ยมที่สุด The “great renaming” ทำให้เกิดประเด็นมากมาย แต่นั้นก็เป็นการเปลี่ยนแปลงที่สำคัญต่ออนาคตของ WordPress แมตยังได้รวบรวมไฟล์จำนวนมาก เข้าไปไว้ในโฟลเดอร์ wp-admin และ wp-includes อีกด้วย เมื่อจะสิ้นปี 2003 Ryan Boren ก็ได้ เข้าร่วมด้วย เขาเคยเป็นนักพัฒนาร่วมของโปรเจค open source หลายอัน เช่น Linux kernel และ Gnome การเข้าร่วมของเขานำ WordPress เข้าสู่การพัฒนาระบบปลั๊กอิน

แมตเป็นคนแรกที่สร้างปลั๊กอิน  the blogtimes plugin ซึ่ง ช่วยสร้างรายงานเมื่อบทความถูกสร้างเรียบร้อย ก่อนหน้านั้น เขาได้ทำการพัฒนา Hello Dolly ปลั๊กอิน เพื่อเป็นต้นแบบสาธิตการใช้ปลั๊กอินใน WordPress ซึ่งปัจจุบันนี้เราก็จะยังเห็น Hello Dolly อยู่ในเป็นปลั๊กอินตั้งต้นของทุกการติดตั้งของ WordPress ในเดือน เมษายน 2004 ปีนึงหลังจากการเปิดตัว WordPress ก็เป็นสังคมที่เติบโตอย่างรวดเร็ว นักพัฒนาได้ปล่อยตัว WordPress 1.2 ซึ่งเป็นการเผยให้เห็นถึงการปรับปรุงหลักๆ ของ WordPress และต้องขอขอบคุณ Six Apart บริษัทผู้เป็นเจ้าของ Movable Type โปรแกรมที่ผู็คนใช้กันในตอนนั้นที่คิดค่าลิขสิทธิ์ ทำให้ WordPress ที่เปิดให้ใช้ฟรีจากมียอดดาวน์โหลดที่ 8,000 ครั้งในเดือน เมษายน พุ่งเป็น 19,000 ครั้งในพฤษภาคม เพียงเดือนเดียวเท่านั้น!

ระบบธีมที่เราใช้ทุกวันนี้เปิดตัวในปี 2005 ซึ่งรวมอยู่ใน WordPress 1.5 ฉายา “Strayhorn” ส่วนตัวตต่อผู้ใช้ (UI = User Interface), Persistent caching และ User roles แบบใหม่ก็ได้ถูกเพิ่มเข้ามาใน WordPress 2.0 Duke ปีเดียวกัน คุณสังเกตุหรือเปล่าว่า WordPress แต่ละเวอร์ชั่นนั้นตั้งชื่อตามนักร้อง Jazz ระดับตำนาน ปี 2006 เป็นปีที่ไม่มีอะไรน่าตื่นเต้นเหมือนปีก่อนๆ ไม่มีการเวอร์ชั่นใหม่ใดๆ ออกมา แต่นักลงทุนเริ่มทำให้แมตต้องจริงจังมากขึ้น ดังนั้นปี 2006 WordPress ก้มีหุ้นส่วนลงทุนเข้าร่วม นับล้านดอลล่าห์สหรัฐทำให้บริษัทเติบโตขึ้น และมีการลงทุ่นมากขึ้นไปอีกในปี 2008 ซึ่งในขณะนั้น WordPress มีลูกจ้างเพียงแค่ 18 คน เท่านั้นเอง

10 ปีต่อมา หลังจากเวอร์ชั่นแรกเปิดตัว WordPress มีลูกจ้างมากกว่าสองร้อยคน และมีผู้ร่วมพัฒนามากกว่าสองพันคนอยู่ทั่วทุกมุมโลก ขับเคลื่อนมากกว่า 60 ล้านเว็บไซต์ ซึ่งก็ประมาณ 18% ของเว็บทั้งหมด และยังเพิ่มขึ้นราว 100,000 เว็บไซต์ทุกวัน แพลตฟอร์มได้รับการพัฒนาอย่างสม่ำเสมออยู่ตลอดเวลา

Matt’s WordPress Awards

แมต ผู้เชี่ยวชาญทางด้านเพลงแจ๊ส!  ได้รับรางวัลมากมาย

ในปี2007 เขาได้รับยกย่องเป็นบุคคลสำคัญเป็นอันดับที่ 17 ของโลกอินเตอร์เน็ต โดยนิตยสาร PC World

ในปี 2008 ได้รับรางวัล Information Technology Innovator Award จาก Temple University Fox School of Business Management

ในปี 2009 ได้ปริญญากิตติมศักดิ์ จาก University Philosophical Society  ในปีเดียวกันนี้ก็ยังได้รางวัล Overall Best Open Source CMS Award สำหรับการสร้าง WordPress และก็มีรางวัลอื่นๆ ตามมาเรื่อยๆ

ปลายปี 2012 ได้ถูกจัดอันดับอยู่ใน 30 Under 30 ในสาขา Media ของนิตยสาร Forbes นอกจากนี้ แมตยังเป็นที่รู้จักกันดีในด้านการเป็นผู้บริจาคและช่วยเหลือองค์กรณ์ต่างๆ มากมาย อาทิเช่น Free Software Foundation, Innocence Project, Electronic Frontier Foundation และ Archive.org

สรุปเนื้อหา ประวัติ WordPress

• Matt Mullenweg ก่อตั้ง WordPress ในวัยเพียง 18 ปี
• WordPress ถูกพัฒนามาจากแพลตฟอร์ม b2 ซึ่งเขียนโดย Michel Valdrighi
• ในตอนที่พัฒนา WordPress แรกๆ นั้น Matt ยังศึกษา PHP อยู่ ไม่ได้เป็นเทพโปรแกรมมิ่งแต่อย่างใด
• Matt คิดพัฒนา WordPress เพราะ Michel Valdrighi นั้นหายไป ไม่อัพเดต b2 เขาจึงกลัวว่าบล็อกรูปถ่ายของเขาจะไม่ได้รับการพัฒนา
• ผู้ให้การช่วยเหลือ Matt ในการสร้าง WordPress ถือเป็น Early Founders เลยคือ Mike Little
• ผู้ที่ให้ชื่อเรียก “WordPress” ทำให้ WordPress ถือกำเนิดขึ้น คือเพื่อนของ Matt ชื่อ Christine Tremoulet
• ในตอนนั้น มีการ fork b2 หลายตัว และ WordPress ก็ได้รวมเอา b2++ ซึ่ง fork โดย Donncha O Caoimh มารวมด้วย ส่วน b2evolution ซึ่ง fork โดย Francois Planque นั้น เขาไม่สนใจร่วมพัฒนาด้วยกัน เพราะเขาคิดว่ามันไม่คุ้มค่า “too much work for too little benefit”
• WordPress ได้เปลี่ยนชื่อไฟล์ต้นฉบับของ b2 จาก b2 เป็น wp ในปี 2003 โดยครั้งนั้น Alex King หนึ่งในผู้ร่วมพัฒนาในตอนนั้น เรียกว่าเป็น “The Great Renaming” และหลังจากนั้นเขาก็ทำการย้ายไฟล์มากมายเหล่านั้นเข้าไว้ใน โฟลเดอร์อย่าง wp-admin และ wp-includes
• ก่อนที่จะมาเป็น Codex ซึ่งเปรียบเสมือนคู่มือการใช้งาน WordPress อย่างละเอียด นี้ มันเคยเป็น WordPressWiki มาก่อน สร้างบนแพลตฟอร์ม MediaWiki เช่นเดียวกันกับเว็บ Wikipedia ชื่อ “Codex” ได้รับการแนะนำจาก Monkinetic ในห้องแชทของ WordPress
• Hello Dolly ที่เราเห็นเป็นปลั๊กอินเริ่มต้นใน WordPress ทุกวันนี้ ถูกสร้างเพื่อเป็นต้นแบบสาธิตให้นักพัฒนารู้ว่าว่าปลั๊กอินควรถูกใช้ยังไง และมันก็อยู่แบบนั้นเรื่อยมา
• ชื่อของ WordPress แต่ละเวอร์ชั่น ถูกตั้งตามนักร้องเพลงแจ๊สในตำนาน เพราะ Matt ชื่นชอบเพลงแจ๊สมาก
• ในเดือน พฤษภาคม ปี 2004 WordPress มียอดดาวน์โหลด 19,000 เพิ่มจากเดือน เมษายนที่มีเพียง 8,000 ครั้ง อันเนื่องมากจาก Six Apart ผู้สร้าง Movable Type ในตอนนั้นมีการคิดค่าลิขสิทธิ์ ทำให้คนหันมาใช้ WordPress แทน
• ในปี 2008 หลังจากก่อตั้ง WordPress มาได้ 5 ปี WordPress ยังมีพนักงานเพียงแค่ 18 คน ในขณะที่มีผู้ร่วมลงทุนหลายล้านดอลล่าห์
• ปัจจุบัน ก็ยังมีพนักงานเพียงสองร้อยกว่าคน เท่านั้น ถือว่าน้อยมากเมื่อเทียบกับบริษัทระดับโลกอื่นๆ
• ปัจจุบันยังรับพนักงานเพิ่มเสมอนะครับ สมัครได้ที่นี่ http://automattic.com/work-with-us/

ขอบคุณบทความต้นฉบับจาก : WPThaiUser